نقش شهود قلبی در دستیابی به تصور صحیح از مسئله

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

دانش آموخته سطح سه فلسفه اسلامی، مرکز آموزش تخصصی فلسفه اسلامی حوزه علمیه، قم، ایران

چکیده

انسانی که از استدلال برای شناخت حقیقت استفاده می‌کند، باید برای تصدیق و پذیرش مفاد هر استدلالی، ابتدا طرفین و اجزای آن را به‌صورت صحیح تصور کند. شهود قلبی ازجمله اموری است که در رسیدن فاعل شناسا به تصور صحیح مؤثر است. عقلِ تصورکننده مسئله با شهود قلبی چه ارتباطی دارد؟ شهود قلبی چه ویژگی‌ای دارد که چنین قابلیتی در عقل ایجاد می‌کند؟ ابتدا می‌بایست به تبیین اهمیت و جایگاه تصویر صحیح از مسئله بپردازیم و اشاره کنیم که عقل نسبت به فهم واقعیت دارای مراتب است و این شهود قلبی است که مرتبه عقل را ارتقا می‌دهد و آن را منور به نور کشف می‌کند. آنگاه عقل به‌تبعِ ادراک قلبی، که نوعی علم حضوری است، تصویر صحیحی از واقعیت به دست می‌آورد. نکته اصلی این دستاورد شهود قلبی را باید در حضوری بودن آن دانست، که البته با تصویری که علم حصولی صِرف از مسئله می‌دهد، بسیار متفاوت است. به عبارتی دیگر، شهود چشم و گوش فیلسوف را تیز کرده، توجه او را به نقاطی از مسئله جلب می‌کند که تا حال مغفول بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Intuition of the Heart in Achieving the Correct Perception of the Problem

نویسنده [English]

  • Mahdi Dhul-Qadr
A third-level student of Islamic philosophy, Islamic philosophy specialized training center of the seminary, Qom, Iran
چکیده [English]

When one makes use of reasoning to know the truth, he must first correctly imagine its parties and components so as to acknowledge and accept the content of any reasoning. Intuition of the heart is among the things that are effective in the subject’s achievement of the correct perception. What is the relationship between the mind that perceive the problem and the intuition of the heart? What is the characteristic of the intuition of the heart that creates such a capability in the mind? First, we should explain the importance and position of the correct perception of the problem and point out that the mind has various orders in relation to the understanding reality, and it is the intuition of the heart that promotes the level of the mind and illuminates it with the light of discovery. Then, following the perception of the heart, which is a kind of intuitive knowledge, the reason gets a correct image of reality. The main point of this achievement of heart intuition should be considered in its being intuitive, which is, of course, very different from the image that merely acquired knowledge gives of the problem. In other words, intuition sharpens a philosopher’s eyes and ears and draws his attention to points of the problem that have been neglected so far.

کلیدواژه‌ها [English]

  • intuition of the heart
  • correct perception
  • reason
  • intuitive knowledge
  1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق)، الشفاء (الطبیعیات)، ج 2، قم: مکتبة آیة الله المرعشی.
  2. ــــــــــ (1404ق)، الشفاء (المنطق)، قم: مکتبة آیة الله المرعشی.
  3. سبزواری، ملا هادی (1369-1379)، شرح المنظومة، ج 5، تهران: نشر ناب.
  4. سهروردی، شهاب‌الدین (1372)، شرح حکمة الاشراق (الشهرزوری)، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  5. ــــــــــ (1375)، رسائل شیخ اشراق، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  6. ــــــــــ (1375)، مجموعه مصنفات، ج 2، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  7. صائن‌الدین علی بن ترکه (1360)، تمهید القواعد، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
  8. قیصری، داوود (1375)، شرح فصوص الحکم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  9. کلینی، محمد بن یعقوب (1362 )، الکافی، ج 2، تهران: اسلامیه.
  10. مطهری، مرتضی (1385الف)، توحید، تهران: صدرا.
  11. ــــــــــ (1385ب)، مجموعه آثار، ج 6، تهران: صدرا.
  12. ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی (1387)، المظاهر الالهیة فی اسرار العلوم الکمالیة، تهران: بنیاد حکمت صدرا.
  13. ــــــــــ (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة، 2ج، بیروت: دار احیاء التراث.
  14. ــــــــــ (بی‌تا)، الحاشیة علی الهیات شفاء، قم: بیدار.
  15. یزدان‌پناه، سید یدالله (1395)، تأملاتی در فلسفه فلسفه اسلامی، قم: کتاب فردا.
  16. ــــــــــ (1396)، حکمت اشراق، ج 1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  17. ــــــــــ (1399)، مختصات حکمت متعالیه، قم: آل احمد.