چیستی زمان

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

گروه فلسفه اسلامی، مرکز آموزش تخصصی فلسفه اسلامی، حوزه علمیه قم

چکیده

مسئله‌ی زمان و چیستی آن از جذاب‌‌‌ترین و پیچیده‌‌ترین مسائل فلسفی است. در طول تاریخ، فلاسفه برای کشف حقیقت زمان، آن را به‌دقت و تفصیل بررسی کرده‌اند. فیلسوفان یونان و ایران باستان، متکلمان، عارفان، فیزیک‌دانان و دیگر متفکران به این مسئله توجه کرده‌اند. نوشتار حاضر نگاهی است اجمالی به آرای مختلف درباره‌ی حقیقت زمان که سعی دارد با بیان دیدگاه‌های گوناگون متفکران از سویی، و با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از نظریات جدید در علم فیزیک از سوی دیگر، حقیقت و چیستی زمان را تا حدی روشن سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

What is time

نویسنده [English]

  • MohammadAli Mokhtari garchakani
Department of Islamic Philosophy, Center for Specialized Education of Islamic Philosophy, Qom Seminary
چکیده [English]

The question of time and its chiset is one of the most fascinating and complex philosophical issues. Throughout history, philosophers have carefully examined it to discover the truth of time. Philosophers of Greece and ancient Persia, theologians, mystics, physicists and other thinkers have paid attention to this issue. The present article is a glimpse of different ideas about the truth of time which is trying to clarify the truth and the questioning of time to some extent by expressing the different views of thinkers on the one hand, and according to the results obtained from new theories in physics on the other hand.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Time
  • place
  • motion
  • flood
  • low-connected non-condescension
  • change
  • incident
  • face
  • visual
  • abstraction
  • relativity theory

مراجع

  1. ابن‌سینا، ابوعلی حسین‌بن‌عبداللّه، الشفا، الطبیعیات، السماع الطبیعی، تصدیر و مراجعه د. ابراهیم مدکور، تحقیق سعید زاید، مکتبة آیة اللّه النجفی المرعشی، قم، 1405هـ.ق.
  2. الاشعری، ابوالحسن علی‌بن‌اسماعیل، مقالات الاسلامیین، تحقیق محمد محیی‌الدین عبدالحمید، 1405 هـ. ق.
  3. بنایی، مهدی، تاریخ فلسفة غرب، انتشارات بین المللی المصطفی، 1388.
  4. بورن، ماکس، نظریة نسبیت اینشتین، ترجمه هوشنگ گرمان، علمی و فرهنگی، 1385.
  5. التهانوی، محمد اعلی‌بن‌علی، کشاف اصطلاحات الفنون، کلکته، 1862م، افست، خیام، تهران.
  6. الجرجانی، السید الشریف علی‌بن‌محمد، التعریفات، قاهره، 1306 هـ. ق.
  7. جلالی مقدم، مسعود، آئین زروانی مکتب فلسفی ـ عرفانی زرتشتی بر مبنای اصالت زمان، تهران، 1372.
  8. راسل، برتراند، تاریخ فلسفة غرب، ترجمة نجف دریابندری، نشر پرواز، 1365.
  9. زمانی، مهدی، تاریخ فلاسفة غرب، دانشگاه پیام نور، تهران، 1386.
  10. شیروانی، علی، کلیات فلسفه، دارالثقلین، قم، 1378.
  11. صدر المتألّهین، تعلیقه علی الهیات الشفا، بیدار، قم، طبع حجری.
  12. عابدی شاهرودی، علی، «بررسی مقدماتی تئوری زمان»، مجلة کیهان اندیشه، شمارة 63.
  13. عبدالجبار المعتزلی، شرح الاصول الخمسه، باهتمام د. عبدالکریم عثمان، قاهره، 1965.
  14. فناری، ابن‌حمزه، مصباح الانس، طبع رحلی، آیت شرق، 1388.
  15. کورنر، اشتفان، کانت، ترجمة عزت‌الله فولادوند، انتشارات خوارزمی، 1367.
  16. المرزوقی، ابوعلی احمد‌بن‌محمد، الازمنه و الامکنه، حیدر آباد، 1332 هـ. ق.
  17. مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه، نشر بین‌الملل، تهران، 1383.
  18. المفید، ابوعبداللّه محمد‌بن‌محمد، اوائل المقالات، تحقیق ابراهیم الانصاری الزنجانی الخوئینی، مصنفات الشیخ المفید، المؤتمر العالمی لالقیه الشیخ المفید، المجلّد الرابع، قم، 1413 هـ. ق.
  19. المفید، المسائل العکبریه، تحقیق علی‌اکبر الهی الخراسانی، مصنفات الشیخ، المؤتمر العالی لالفیه الشیخ المفید، المجلد السادس، قم، 1413 هـ. ق.
  20. مکدرموت، مارتین، اندیشه‏‌های کلامی شیخ مفید، ترجمة احمد آرام، مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مک کیل، تهران، 1363.
  21. موسوی کریمی، سید مسعود، «زمان چیست»، مجله نامة مفید، شمارة 23.
  22. وال، ژان، بحث در مابعد الطبیعه، ترجمة یحیی مهدوی و همکاران، انتشارات خوارزمی، 1370.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار