بررسی وجود رابط معلول از نگاه صدرالمتألهین

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 گروه فلسفه اسلامی، مرکز آموزش تخصصی فلسفه اسلامی، حوزه علمیه قم

2 گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

عین‌الربط بودن معلول از سوی صدرالمتألهین بارها مورد استدلال و استشهاد قرار گرفته است و این مورد قبول است که وجود معلول در ذاتش محتاج به علت است و این احتیاج به علت مقوّم معلول است و ممکن نیست که معلول در وجود یا عدم استقلال داشته باشد؛ آنچه مورد بحث و کلام است این می‌باشد که آیا امکان دارد عقل، ذات معلول را با قطع نظر از علتش و به‌طور مستقل لحاظ کند یا نه؟ به عبارت دیگر، آیا معلول می‌تواند مورد اشاره استقلالی عقل قرار گیرد یا نمی‌تواند؟ ما در این مقاله مبیّن ساخته‌ایم که اشاره استقلالی عقل به معلولات منافاتی با عین‌الربط بودن در خارج ندارد و ادله‌ی جناب صدرالمتألهین برای نفی استقلال عقلی معلولات، تام نمی‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying Dependent Existence of Effect from Mulla Sadra Point of View

نویسندگان [English]

  • Sina Alawi Tabar 1
  • rouhollah souri 2
1 Department of Islamic Philosophy, Center for Specialized Education of Islamic Philosophy, Qom Seminary
2 Department of Philosophy, Faculty of Literature and Humanities, Khwarazmi University, Tehran
چکیده [English]

Mullasadra exhaustively cited and referred to dependency of effect, which is accepted as far as the existence of effect is dependent on existence of its cause; this neediness to cause is the originator of effect, and it is not possible for effect to be independent in existence or nonexistence. What is under question is whether intellect could grasp the essence of effect without paying attention to its cause independently or not? In other words, is it possible to pointing effect out intellectually? We proved, in this article, that intellectual, independent indication to effects is not in contradiction with dependent, objective existence of effects; therefore, Mulla Sadra’s arguments for proving the impossibility of intellectual existence of effects is not decisive and defendable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dependent existence
  • effect
  • essence of effect
  • arguments of dependent existence
  • Mulla Sadra
  1. ابن سینا، (1972م)، التعلیقات، دارالاسلامیه، بیروت.
  2. جوادی آملی، عبدالله، (1389ش)، رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه، به کوشش حمید پارسانیا، چاپ چهارم، جلد نهم، نشر إسراء، قم.
  3. عبودیت، عبدالرسول، (1392ش)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، چاپ پنجم، جلد یکم، انتشارات سمت، تهران.
  4. ملاصدرا، (1981م)، الحکمة المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
  5. ــــــــ ، (1393ش)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، چاپ اول، انتشارات بوستان کتاب، قم.
  6. ــــــــ ، (1416ق)، تفسیر القرآن الکریم، چاپ دوم، انتشارات دارالتعارف للمطبوعات، بیروت.
  7. نبویان، محمدمهدی، (1395ش)، جستارهایی در فلسفه اسلامی، چاپ اول، جلد یکم، انتشارات حکمت اسلامی، قم.