جایگاه اندیشه وجود در مکتب صدرایی

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانش پژوه سطح چهار فلسفه اسلامی، مرکز آموزش تخصصی فلسفه اسلامی، حوزه علمیه قم

2 دانش‌آموخته دکتری فلسفه اسلامی از دانشگاه باقرالعلوم و مدرس سطح عالی علوم عقلی حوزۀ علمیه، قم، ایران

چکیده

اصالت وجود به مثابه ستون فقرات فلسفه صدرایی است. حکمت متعالیه از سایر مکاتب فلسفی از این جهت که فلسفه وجودشناسانه به طور آگاهانه است، ممتاز می‌شود. آنچه شاکله حکمت صدرایی را مدیریت می‌کند و در سراسر حکمت متعالیه به منصه ظهور رسیده، اندیشه وجودی و اصالت وجود است. از این رو فرق دارد که اندیشه ماهوی بر زندگی حکمفرما باشد یا اندیشه وجودی؛ چراکه اندیشه ماهویِ بریده شده از وجود، آدمی را به تکاثر می‌کشاند؛ اما اندیشه وجودی، انسان را متأله و کوثری تربیت می‌کند. بنابراین هم بر تک تک افراد و هم بر اجتماع است که به «وجود» بازگردند. با وجود نوشته‌های فراوان در باب اصالت وجود، به جایگاه این بحث در زندگی فردی و اجتماعی و اهمیت رجوع به وجود کمتر پرداخته شده است. از این رو جا دارد که به صورت جداگانه از اندیشۀ وجودی بحث شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status of Idea of Existence in Mulla Sadra’s School

نویسندگان [English]

  • Hamid Arab Mokhtari 1
  • Mahdi Mansouri 2
1 Level 4 scholar of Islamic philosophy, Center for Specialized Education of Islamic Philosophy, Qom Seminary
2 Doctoral student of Islamic philosophy from Bagheral Uloom University and lecturer at the higher level of intellectual sciences at the seminary, Qom, Iran.
چکیده [English]

Principality of existence serves as the backbone of Mulla Sadra’s philosophy. The transcendental philosophy is distinctive from other philosophical schools for the fact that it is consciously an ontological philosophy. What manages the structure of Mulla Sadra’s philosophy and is manifested all throughout the transcendental philosophy is the existential thought and principality of existence. Thus, it makes a difference whether the essential thought governs the life or the existential thought, because the essential thought cut from the existence leads the man towards rivalry in wealth. But the existential thought nurtures the man as a divine and abundance-centered being. Thus, it is an obligation both for individuals and for society to return to the ‘existence’. In spite of ample writings about the principality of existence, there is not enough discussion on the individual and social life and the importance of returning to existence. Therefore, it is worth discussing separately on existential thought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • principality of existence
  • existential thought
  • transcendental philosophy
  • Mulla Sadra’s philosophy
  • ontological philosophy
  1. * قرآن کریم

    1. اردبیلی، سید عبدالغنی (1392)، تقریرات فلسفة امام خمینی، چاپ چهارم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی€، قم.
    2. آمدی، ابوالفتح (1377)، غرر الحکم و درر الحکم، مترجم سید هاشم رسولی محلاتی، چاپ اول، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.
    3. جوادی آملی، عبدالله (1393)، رحیق مختوم، چاپ پنجم ، مرکز نشر اسراء، قم.
    4. شریف الرضی، محمد بن حسین (1384)، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، چاپ اول، بوستان کتاب، قم.
    5. شیروانی، علی (1375)، ترجمه و شرح بدایه، چاپ دوم، بوستان کتاب، قم.
    6. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1360)، اسرار الآیات، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، چاپ اول، نشر انجمن حکمت و فلسفه، تهران.
    7. ــــــــ (1388)، شواهد الربوبیه، حواشی ملاهادی سبزواری، چاپ دهم، بوستان کتاب، قم.
    8. ــــــــ (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، چاپ سوم، دار احیاء التراث، بیروت.
    9. طاهرزاده، اصغر (1392)، سلوک ذیل شخصیت امام خمینی، چاپ دوم، نشر لب المیزان، اصفهان.
    10. طباطبایی، محمدحسین (1386)، نهایة الحکمة، تعلیقه غلامرضا فیاضی، چاپ سوم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی€، قم.
    11. ــــــــ (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت.
    12. ــــــــ (1430ق)، بدایة الحکمة، چاپ بیست‌وششم، مؤسسة النشر الإسلامی، قم.
    13. لاهیجی، محمدجعفر (1342ق)، شرح رسالۀ المشاعر ملاصدرا، چاپ دوم، نشر مکتب الأعلام الإسلامی، قم.