چگونگی حصول علم معصومان (ع) از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

حقیقت وحی همواره دغدغه دانشوران بوده است و تحقیق درباره چگونگی حصول علم انبیا و اوصیا می‌تواند گامی در تبیین این حقیقت به شمار آید. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی را درباره نحوه حصول علوم انبیا (ع) و اولیا (ع) بررسی می‌کند. ملاصدرا اتصال و اتحاد حاصل از اشتداد وجودی نفس نبی (ع) یا ولی (ع) با عقل فعال را منشأ حصول علم معصومان (ع) می‌دانست. او توانست بر اساس مبانی حکمت متعالیه، چگونگی حصول علوم ایشان را تبیین کند، ولی دیدگاه او خالی از اشکال نبود. علامه طباطبایی ضمن بهره‌مندی از مبانی و مفاهیم حکمت متعالیه، توانست با استفاده روشمند از آیات قرآن کریم، کاستی‌های دیدگاه صدرا را جبران کند و آن را به شکلی تحلیل کند که با متون دینی و آیات و روایات هماهنگ‌تر باشد. بیان برخی کاستی‌های دیدگاه ملاصدرا و تبیین روش علامه طباطبایی در تحلیل علم معصومان از جمله یافته‌های این نوشتار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra’s and Allameh Tabataba’i’s Viewpoints on How the Infallibles (a.s.) Gained Knowledge

نویسنده [English]

  • taher karimzadeh
Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The truth of revelation has always been the scholars’ concern, and the study on how prophets and their Imams gained knowledge can be considered as a step in explaining this truth. Using a descriptive-analytical method, this study examines Mulla Sadra’s and Allameh Tabataba’i’s views on how prophets and Imams gained knowledge. The connection and union from the existential intensity of the prophet’s or Imam’s soul with the active intellect are considered as the origin of the infallibles’ knowledge by Mulla Sadra. He could explain how prophets and Imams gained knowledge based on the principles of transcendental wisdom, but his view was not without problems. Allameh Tabataba’i, while benefiting from the principles and concepts of transcendental wisdom, was able to compensate for the shortcomings of Sadra’s view by using the verses of the Holy Qur’an methodically and analyze it in a way that is more compatible with religious texts, verses and traditions. The findings of this study include setting forth some shortcomings of Mulla Sadra’s viewpoint and explaining Allameh Tabataba’i’s method in analyzing the Infallibles’ knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Infallibles’ knowledge
  • revelation
  • inspiration
  • Mulla Sadra
  • Allameh Tabataba’i
  1. جوادی آملی، عبدالله (1393)، تحریر رساله الولایه علامه طباطبایی، قم: مرکز نشر اسراء.
  2. طباطبایی، محمدحسین (1360)، رسالة الولایه، قم: مؤسسة اهل البیت.
  3. ـــــــــــــــــــــــــ (1387)، مجموعه رسائل علامه طباطبایی، ترجمه محمد محمدی گیلانی، قم: بوستان کتاب قم.
  4. ـــــــــــــــــــــــــ (1414ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  5. ـــــــــــــــــــــــــ (1428ق)، مجموعة الرسائل العلامة الطباطبایی، تحقیق صباح ربیعی، قم: باقیات.
  6. مستنبط، سید احمد (1427ق)، القطرة من بحار مناقب النبی و العتره، قم: نشر الماس.
  7. مظفر، محمدحسین (1386)، پژوهشی در باب علم امام، ترجمه علی شیروانی، قم: انتشارات دار الفکر.
  8. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1366)، تفسیر القرآن الکریم، قم: نشر بیدار.
  9. ــــــــــــــــــــــــــــ (1382)، الشواهد الربوبیه فی المسالک السلوکیه، تعلیق و شرح سید جلال‌الدین آشتیانی، قم: مؤسسه مطبوعات دینی.
  10. ــــــــــــــــــــــــــــ (1383)، شرح اصول کافی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.