تقریر معانی تشکیک

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

گروه فلسفه اسلامی، مرکز آموزش تخصصی فلسفه اسلامی، حوزه علمیه قم

چکیده

تشکیک عامی می گوید وجودات حقایق متباین به تمام ذات هستند که در صدق مفهوم واحد وجود، مشترک هستند. تشکیک خاصی معتقد است وجود، یک حقیقت واحد است که سبب وحدت آن، اتصال وجودی است که در دو عرصه طولی و عرضی گسترده می‌شود. ملاک کثرت طولی، کمال و نقص است که وجود قوی در مرتبه بالاتر و وجود ضعیف در مرتبه پایین قرار دارد که مرتبه اعلای آن، ذات الهی و پایین‌ترین مرتبه آن، هیولای اولی است. ملاک در تشکیک عرضی، تمایز ماهوی است. البته همان‌طور که بیان شد، در واقع تمایز ماهوی به وجود باز می‌گردد. تشکیک خاص الخاصی عبارت از آن است که وجود یک حقیقت واحد بسیط است که وجود خداوند متعال است که تمام حقایق و اشیاء، ظهورات و تجلیّات این حقیقت واحد هستند. در تشکیک عرضی، وجودات مختلف در یک رتبه هستند و در کمال و نقص متفاوت نیستند. در اینجا نیز ملاک تشکیک، رجوع ما به الإمتیاز به ما به الإشتراک است که وجه اشتراک وجود است و وجه امتیاز، ماهیت است که البته با بیان مطرح شده به وجود باز می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Deciding the meanings of doubt

نویسنده [English]

  • MohammadHadi Rahmani
Department of Islamic Philosophy, Center for Specialized Education of Islamic Philosophy, Qom Seminary
چکیده [English]

Tashkik Aami says that the entities of the truths are different from all the essences, which are common in the truth of the concept of the unit of existence. A certain Tashkik believes that existence is a single truth, the reason for its unity is the connection of existence that expands in both longitudinal and transverse fields. The criterion of longitudinal multiplicity is perfection and imperfection, where the strong existence is in the higher order and the weak existence is in the lower order, the highest order of which is the divine nature and the lowest order of which is the first monster. The criterion in cross-examination is substantive differentiation. Of course, as stated, in fact, the substantive distinction returns to existence. A special doubt is that the existence of a single truth is simple, which is the existence of God Almighty, that all facts and objects, appearances and manifestations of this truth are one. In transversal formation, different beings are in the same rank and are not different in perfection and imperfection. Here, too, the criterion of suspicion is our reference to al-Amtiaz to al-Ashtarak, which is the common aspect of existence, and the aspect of privilege is nature, which of course returns to existence with the above statement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Longitudinal training
  • transverse training
  • general training
  • special training
  • special special training
  1. آشتیانی، سید جلال‌الدین، هستی از نظر فلسفه و عرفان، قم، انتشارات بوستان کتاب، چاپ چهارم، 1372.
  2. جوادی آملی، عبدالله، تحریر تمهید القواعد، قم، انتشارات الزهرا، چاپ اول، 1372.
  3. ــــــــــــــــــ، رحیق محتوم، قم، انتشارات اسوه، چاپ دوم، 1382.
  4. سبزواری، هادی، شرح منظومه، قم، انتشارات بیدار، چاپ اول، 1386.
  5. شیرازی، صدرالدین محمد، شواهد الربوبیه، قم، مؤسسه مطبوعات دینی، 1388.
  6. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، اسفار اربعه، تهران، انتشارات طلیعه نور، چاپ دوم، 1428.
  7. طباطبایی، سید محمدحسین، نهایه الحکمه، تعلیق: غلام‌رضا فیاضی، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، چاپ چهارم، 1390.
  8. مدرس، آقا علی، رساله حملیه، تهران، مؤسسه چاپ و نشر علامه طباطبایی، 1376.
  9. مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی، 1379.
  10. مصباح یزدی، محمدتقی، شرح نهایه الحکمه، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، چاپ اول،1387.
  11. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، 1386.
  12. معلمی، حسن، حکمت مشاء، قم، نشر هاجر، چاپ اول، 1389.
  13. موسوی خمینی، سید روح‌الله، تقریرات فلسفه، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، چاپ اول، بهار 1381.
  14. یزدان‌پناه، سیدیدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1389.