سلوک فقری (تبیین برخی گزاره‌های اخلاقی بر اساس امکان فقری)

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

کارشناسی ‌ارشد فلسفه

چکیده

همیشه ایجاد یک دیدگاه نو و ابداع یک تفکر جدید، لوازم و آثار مخصوص آن تفکر و دیدگاه را در پی دارد. امکان فقری از مبدعات حکمت متعالیه جناب صدرالمتألهین می‌باشد که با تبیین صحیح و اثبات آن، بسیاری از مسائل و مباحث در علوم مختلف اعم از فلسفی و غیر فلسفی، متأثر از آن می‌شوند. این پژوهش به دنبال لوازم و تأثیرات امکان فقری بر برخی از مفاهیم اخلاقی است که با تبیین صحیح امکان فقری تحولی بزرگ می‌یابند. در مقدمه سعی می‌شود تبیین صحیح امکان فقری بر اساس مبانی حکمت متعالیه ارائه شود و پس از آن، گزاره‌های اخلاقی مورد نظر در این پژوهش، به واسطه این بینش و نگاه فقری مورد بررسی قرار گرفته و رشد و ترقی این مفاهیم به نمایش گذارده شود. در نتیجه، جایگاه نظریه دقیق و عمیق امکان فقری در حکمت متعالیه و تأثیر شگرف آن بر اندیشه‌ی انسان‌ها را به خوبی می‌توان مشاهده کرد. گزاره‌های اخلاقیِ مورد بحث در این پژوهش از مواردی است که برای شروع سیر و سلوک و گام نهادن در راه رسیدن به مقصود اصلی عالم خلقت، لازم‌اند و سالک باید آنها را در خود ایجاد نماید تا بتواند گامی به سوی محبوب خود بردارد. یقظه، تکبر، خشوع، اخلاص، شکر، خوف و رجاء از جمله‌ی این گزاره‌های اخلاقی می‌‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Indigence Conduct (Explanation of Some Moral Propositions on the Basis of Indigence Insight)

نویسنده [English]

  • Hamed Karimi
Master of Philosophy
چکیده [English]

Creating a new view and innovating a new thought would bring about the accessories and effects specified to that view or thought. ‘Indigence possibility’ is among the innovations of Mulla Sadra’s transcendental philosophy. Explaining it rightly and proving it affect many issues in various sciences, including philosophical and non-philosophical issues. The present study seeks to find the effects and consequences of ‘indigence possibility’ on some moral concepts that would greatly change through a right explanation of ‘indigence possibility’. In the introduction, we have tried to provide a right explanation of indigence possibility on the basis of transcendental philosophy and, then, to investigate the related moral propositions through this indigence insight and view to display the development of those concepts. As a result, the position of the theory of indigence possibility in the transcendental philosophy and its dramatic effect on humans’ thought can be observed. The moral propositions studied here are those necessary for starting the wayfaring and stepping in the path to the main destination of the creation. They are the characteristics that a wayfarer must create in himself in order to step towards his Beloved. Wakening, removing pride, humbleness, sincerity, thankfulness, fear and hope are among those moral propositions. proponents of separation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • indigence possibility
  • moral propositions
  • relative identity
  • indigence insight
  • Mulla Sadra
  • wayfaring
  1. قرآن کریم.

    1. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1313ق.
    2. امام خمینى، سید روح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى€، چاپ هفتم، 1378ش.
    3. ــــــــ، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، قم، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى€، چاپ 24، 1380ش.
    4. ــــــــ، شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، قم، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى€، چاپ هفتم، 1382ش.
    5. ــــــــ، تهذیب نفس و سیر و سلوک از دیدگاه امام خمینى، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی€، چاپ اول، 1387ش.
    6. انصارى، عبدالله بن محمد، منازل السائرین إلى الحق المبین، شرح سلیمان بن على تلمسانى، قم، بیدار، چاپ اول، 1413ق.
    7. برقى، احمد بن محمد، المحاسن، تصحیح و تعلیق محدث جلال‌الدین، چاپ دوم، نشر دارالکتب اسلامیه، قم.
    8. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، تحقیق و تنظیم حسن واعظی محمدی، قم، مرکز نشر إسراء، چاپ اول، 1385ش.
    9. ـــــــ، مراحل اخلاق در قرآن، تنظیم و ویرایش علی اسلامی، قم، مرکز نشر إسراء، چاپ چهارم، 1382ش.
    10. ـــــــ، رحیق مختوم، تنظیم و تدوین حمید پارسانیا، چاپ دوم، مرکز نشر إسراء، قم، 1382ش.
    11. دیلمى، حسن بن محمد، إرشاد القلوب، قم، نشر الشریف الرضی، چاپ اول، 1412ق.
    12. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودى، بیروت، دارالعلم، چاپ اول، 1412ق.
    13. زین‌الدین رازى، محمد بن ابى‌بکر، حدائق الحقائق، محقق سعید عبدالفتاح، چاپ اول، مکتبة الثقافة الدینیة، قاهره، 1422ق.
    14. شبر، عبدالله، الأخلاق، تصحیح جواد شبر، نجف اشرف، مطبعة النعمان، چاپ اول، بی‌تا.
    15. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، رسالة فى الحـدوث، تصحیح و تحقیق دکتر سیدحسین موسویان، قم، بنیاد حکمت اسلامى صدرا، چاپ اول، 1378ش.
    16. ـــــــ، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، چاپ سوم، دار احیاء التراث، بیروت، 1981م.
    17. ـــــــ، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق از سید جلال‌الدین آشتیانى، چاپ دوم، المرکز الجامعى للنشر، مشهد، 1360ش.
    18. طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القـرآن، قم، نشر اسماعیلیان، چاپ دوم، 1371ش.
    19. ـــــــ، نهایة الحکمة ( فیاضى)، چاپ چهارم، مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، 1386ش.
    20. عبودیت، عبدالرسول، درآمدی به نظام حکمت صدرائی، چاپ چهارم، سمت، تهران، 1390ش.
    21. غزالى، محمد بن محمد، الأربعین فی أصول الدین، بیروت، دارالکتـب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، چاپ اول، 1409ق.
    22. فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، 1410ق.
    23. فیض کاشانى، محمدبن شاه مرتضى، الحقائق فی محاسن الأخلاق، تحقیق محسن عقیل، قم، دارالکتاب اسلامی، چاپ دوم، 1423ق.
    24. ـــــــ، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ چهارم، 1417ق.
    25. قشیرى، عبدالکریم بن هوازن، الرسالة القشیریة، تحقیق عبدالحلیم محمود و محمود ابن شریف، قم، بیدار، چاپ اول، 1374ش.
    26. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق: موسوى جزائرى، دارالکتاب ،قم، 1404ق.
    27. کلینى، محمدبن یعقوب، الکافی، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
    28. مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق.
    29. مصباح، مجتبی، بنیادی‌ترین اندیشه‌ها، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، 1390ش.
    30. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، تهران، 1378ش.
    31. نراقى، احمد بن محمدمهدى، معراج السعادة، تصحیح مؤسسة انتشارات هجرت، قـم، چاپ ششم، 1378ش.
    32. نراقى، مهدى بن ابی‌ذر، جامع السعادات، تصحیح محمد کلانتر و مقدمة محمدرضا مظفر، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، بی‌تا.